Το άτομο είναι δυσυπόστατη οντότητα. Αποτελείται τόσο από πνεύμα όσο και από ύλη. Όπως λοιπόν έχουμε χρέος να καλύπτουμε τις βασικές υλικές μας ανάγκες έτσι πρέπει να προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε και το πνεύμα μας, να οδηγηθούμε στην πνευματική ολοκλήρωση , που θα μας κάνει άξιους να ονομαζόμαστε « άνθρωποι»Πολλά τα βοηθητικά στοιχεία σε αυτό μας τον αγώνα, Ξεχωριστή θέση έχουν η αυτογνωσία και η ηθική.
Η αυτογνωσία αφορά το ίδιο το άτομο σαν αυθύπαρκτη και αυτόνομη προσωπικότητα. Απαιτείται κόπος , αντικειμενικότητα, αγώνας για να μάθουμε ποια ακριβώς ιδιαίτερα γνωρίσματα συνθέτουν τον εσώτερο κόσμο μας.
Η ηθική, είναι γνώση, αλλά δεν απαιτεί γνωριμία με «εγώ» αλλά με το τέλειο, το ηθικό.
Και οι δυο λοιπόν οδηγούν στην πνευματική ολοκλήρωση. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά , αφού η φύση της αυτογνωσίας και της ηθικής συμπίπτει με την ουσία της πνευματικής προσπάθειας, τη γνώση. Έχει δε γίνει μέρος του εαυτού μας γιατί ελέγχει τις πράξεις μας, γιατί η κρίση μας έχει δεχθεί σαν μέτρο της την ηθική. Με άλλα λόγια διαμορφώνει το χαρακτήρα μας τόσο αυτή, όσο και η αυτογνωσία.
Η επίδραση του δεν μπορεί να γίνει άμεσα φανερή ούτε είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε την έκταση της. Αργά – αργά, αδιόρατα, μπαίνουν στη ζωή μας, στις σκέψεις μας, στις κρίσεις μας, γίνονται ένα με το «εγώ», γίνονται θέληση. Και έρχεται η στιγμή που ανακαλύπτουμε , ότι αλλάζει ο εαυτός μας, διαμορφώνεται ο χαρακτήρας μας.
Οι πράξεις μας γίνονται ηθικές, η κρίση έχει σαν μέτρο το ορθό και όχι το συμφέρον. Να λοιπόν «το τελευταίο σκαλί» όπως λέει και ο Καβάφης. Αρχίζουμε να γινόμαστε πολίτες μιας άλλης χώρας.
Μόλις περάσαμε τα σύνορα της πνευματικής ολοκλήρωσης.
Και εδώ που φθάσαμε σημασία δεν έχει αν και πόσο μπορούμε κάτι, αλλά αν αυτό είναι ηθικό, αν δηλαδή οι δυνατότητες μας έχουν σαν χαρακτηριστικό τους το «αγαθόν» . Η αυτογνωσία μας έδωσε τη σοφή αντίληψη του «εγώ» , στις σχέσεις του « εμείς». Και η ώρα της ηθικής σήμανε. Οι διαπροσωπικές σχέσεις μπορεί να είναι αρμονικές ή όχι, ανάλογα με τον τρόπο που εμείς οι ίδιοι τις αντιμετωπίζουμε. Όσο μεγάλο και να είναι το πρόβλημα, όσο φοβερές φαίνονται οι επιπτώσεις του, πρέπει να αντιμετωπιστεί, να διευρυνθεί και, αν είναι δυνατό , να λυθεί.
Αν η αυτογνωσία και η ηθική λείπουν μπορούμε να οδηγηθούμε στην αναγκαία ποθητή ολοκλήρωση; Η απάντηση είναι αρνητική. Η επιχειρηματολογία απλή και εύκολη, αν δεχθούμε ότι ο άνθρωπος είναι πνευματικό ον και πρέπει να καταξιώνεται , να διακρίνεται από αξιοπρέπεια, ελευθερία, και «ανθρωπιά». Χωρίς όμως την ηθική και χωρίς την αυτογνωσία πως θα μπορέσουμε να ζήσουμε διαφορετικά ; Πως θα κάνουμε τους στόχους μας πραγματικότητα, τη φιλοδοξία και τα όνειρα πράξη; Πως θα θέσουμε στόχους και πως θα αγωνιστούμε να τους κατακτήσουμε, όχι βέβαια σαν αγέλη, αλλά σαν έλλογα , ηθικά και καταξιωμένα όντα;
Η αυτογνωσία και η ηθική είναι «εκ των ων ουκ ανευ» για την ανθρώπινη υπόσταση. Βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, κάνουν το τελειότερο ον της δημιουργίας να φθάσει στο «αγαθόν» να οδηγείται δηλαδή στο « καθ’ ομοίωσιν» . Τι κρίμα που δεν αντιλαμβάνονται όλοι τη σημασία τους; Τι κρίμα που το συμφέρον και η ύλη έχεουν πρωτοκαθεδρία στην ζωή μας; Θα κατανοήσουμε ποτέ την αξία τους όλοι μας; Θα φθάσουμε στην κοινωνία της αγγελικής «ουτοπίας» , θα κάνουμε το απραγματοποίητο καθημεριν
ΕΛΕΝΗ ΣΚΙΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "30 ΗΜΕΡΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ"
